19 Nisan 2024

Kırşehir Tarihi Kronolojisi

İ.Ö.3000-2000…………….. İlk Tunç Çağı

 

İ.Ö.1650-1200…………….. Hititler   Dönemi

 

İ.Ö.1200-675……………….Fringler  Dönemi

 

İ.Ö.546-332……………….. Persler    Dönemi

 

İ.Ö.332-İ.S 18………………Kapadokya Krallığı Dönemi

 

18-395………………………Roma Dönemi

 

395-1070……………………Bizans Dönemi

 

1070’ler…………………….Kutalmışoğlu  Süleyman Şah’ın Kırşehir’in de bulunduğu bölgeyi fethi.

 

1120…………………………Kırşehir’in Danişmentlilerin eline geçmesi.

 

1186…………………………Muineddin Mesut’un yöreye egemen olması.

 

1190…………………………2.Kılıçarslan ülkeyi 11 oğlu arasında pay edince Kırşehir, Ankara ile birlikte Muineddin Mesut’un payına düştü.   

        

1207…………………………Mevlana’nın doğumu.

 

1204…………………………Tokat’ta hüküm süren Rubneddin Arslan kardeşi Mesut’u gözaltına aldıktan sonra iki oğluyla beraber idam ettirdi ve Kırşehir bu sürede Tokat’ta bulunan Selçuk idaresine bağlı kaldı. 

               

1210…………………………Horasan’ın Nişabur Kentinde Hacıbektaş-ı Veli doğdu.

 

1215…………………………Kırşehir ve Ankara’da  Seyfettin il-Deniz’in egemenliği görüldü.Bu şahız İzzeddin Keykavus’un başlattığı Sinop’un imarına katıldı.

 

1237…………………………Sultan Alaaddin Keykubat’ın oğlu 2.Gıyaseddin Keyhüsrev  tarafından zehirlenerek öldürülmesi üzerine Kırşehir ve civarındaki Ahilerin ve Türkmenlerin bu sultana karşı direnişe geçmesi.

 

1240…………………………Aşık Paşa’nın dedesi Baba İlyas’ın önderlik ettiği Babai Türkmenleri hareketi Kırşehir’in Malya Ovası’nda kanlı bir şekilde bastırıldı.Aynı yıl Ahi Evran tutuklandı ve Konya’daTutsaklığı başladı.Aynı yıl Yunus Emre doğdu.Hacı Bektaş’ın kardeşi Menteş, Aşık dedesi Baba İlyas ve de Baba İshak öldürüldü.

 

1243…………………………Anadolu’nun Türklerden önceki yerlileri Bizanslılarla da takviyeli Selçuklu Ordusu Sivas ve Erzincan arasındaki Kösedağ’da  savaşmadan Moğollara yenildi ve Kırşehir’i de içine alan bölgede Anadolu tümüyle Moğol egemenliği altına girdi.

 

1244…………………………Moğollarla vergi karşılığı yapmak üzere elçi olarak giden ve Moğol Batu Han’ın huzuruna çıkan Şemseddin İsfahani’ye bu başarısından dolayı hem vezirlilik unvanının verilmesi hem de Kırşehir ikna emirliği ve subaşılığı ile görevlendirilmesi.

1245…………………………Konya’da tutuklu bulunan Ahi Evran salıverildi.

 

1246…………………………Selçuklu sultanı tarafından Mengücüklerden Kırşehir’de zorunlu ikametgaha tabi tutulan Melik Muzafferüddin Behram Şah Medresesinin inşa ettirmesi, 2. Gıyaseddün Keyhüsrev’in 8,5 yıllık saltanatının ölümü.

1257………………………….II.Gıyaseddün Keyhüsrev’in 3. oğlundan II.Alaadiin Keykubat Moğolların emriyle Selçuklu tahtına atanmasının ardından Erzurum da kendisine verilen ziyafette yemeğine zehir katılarak öldürüldü.Selçuklu tahtına Moğollarca II.Gıyaseddün Keyhüsrev’in bir başka oğlu IV.Kılıçarslan çıkartıldı.Vezirliğine Muiniddin Pervane atandı.

 

1260………………………    Cihanda mağlubiyet tanımayan Moğolları, Kıpçak Türklerinin Mısır ve Suriye’de kurdukları Memlük İmparatorluğu ilk defa Baybars öncülüğünde Ayn Calut’de yenilgiye uğrattı ve Baybars bu sayede Moğol zulmünden kurtulmak isteyenlerin umudu haline geldi.

 

1261…………………………2.İzzeddin Keykavus, 4.Kılıçarslan tarafından Moğol yardımıyla tahttan atıldı.Ahi Evran Mevlana’nın oğlu Alaaddin Çelebi Kırşehir Emiri bir çok Türkmenlerle birlikte Öldürüldü.

 

1262…………………………Cacaoğlu Nurettin (Cacabey) Moğolların hükmettiği Selçuklu Veziri Pervane tarafından Kırşehir’e subaşı olarak atandı..Cacabey, Sultan 4. Kılıçarslan’ın öldürülmesiyle sonuçlanan hadiseye Kırşehir’den hareket ederek katıldı.

 

 

1263………………………… Moğollar işgal atında Anadolu’da zor kullanarak Selçuk yöneticileriyle, Memluklulerle karşı olmayı içeren bir ittifak sağladılar.

 

1266……………………….   IV.Kılıçarslan’ın zehirlenerek öldürülmesinin ardından III.Gıyaseddin Keyhüsrev küçük yaşta tahta çıkarıldı.Vezirliğine daha geniş yetkilerle pervane baktı.

 

1271…………………………Aşık Paşa doğdu.

 

1272…………………………Nureddin Caca, Arapça ve Moğolca vakfiyesini yazdırdı ve Moğol noyanlarına imza ettirdi.Cacabey medresesi yapıldı.

 

1277…………………………Cacabey, Kırşehir’in Malya Ovası’ndaki 30 Bin Moğol askerleri ve başındaki noyanlarıyla birlikte Baybars’la savaşmak üzere Elbistan’a hareket etti  Mısır , Suriye,Türk  Memlukluları hükümdarı Baybars, başta Pervane olmak üzere Selçuklu devletinin ileri gelenlerinin davetiyle Nisan 1277’de Kahire’den hareket ederek Anadolu’ya yürüdü ve Elbistan’da Moğolları mağlup etti.Moğollar, 6700 civarında ölü ve bir çok esir bıraktı.Nureddin Caca ve kardeşi de esir alındı.Karamanoğlu Mehmet Bey, Baybars’ın gelişini fırsat bilerek Moğol –Selçuk egemenliğindeki Konya’ya yürüyerek Konya’yı zabdetti.Türkçe’nin Devlet dili olduğunu bir fermanla yayınladı. Siyavuş adında bir şehzadeyi tahta oturttu  (Cimri hadisesi) .Vezir Pervane, Baybars’a yardımcı olduğu gerekçesiyle Moğollar’ın idam emri gereğince kılıçla öldürüldü.Aynı yıl 30 Haziran’da Baybars öldü.

 

1278…………………………Moğollar ,Konya üzerine yürüyerek isyan eden Karamanoğulları  ve onlara yardım eden Türkmenleri kırdı Karamanoğulları Mehmet bey kardeşiyle birlikte öldürülürken,Germiyanoğulları’nın yanına kaçan şehzade Siyavuş’da öldürüldü.

 

1279………………………….II.Gıyaseddün Keyhüsrevin oğullarından II.İzeddin Keykavus Kırım kıyılarında öldü.Selçuklu tahtı Rükneddin Kılıçarslan’a kaldı.

 

1296………………………….Moğollar arasında başlayan şiddetli geçimsizlik sonucu iç çatışmalar başladı.Baycu Noyan Kırşehir’in Malya Ovası’nda İlhanlı ordusuna yenilerek kaçtı.

 

1314………………………….Anadolu’da işgal hakimiyeti’nin çökmekte olduğunu gören Olcayta Han Büyük Emir Çoban’ı Anadolu’ya gönderdi.Emir Çoban Türkmenleri huzura çağırdı Karamanlılar huzura çıkmadı.

 

1317-1318……………………Ahmed-i Gülşehri, Kırşehirde İranlı Şeyh Feridedin Attar’ın Mantıkutary’ını (Kuşların dili) Türkçeye çevirdi.

 

1321…………………………Yunus Emre öldü.

1333………………………….Aşıkpaşa öldü.

 

1337………………………….Elbistan’da Dulkadir Beyliği kuruldu.

 

1362………………………….Ahilerin yönetimindeki Ankara ve Kırşehir , 1. Murat döneminde Osmanlılar’a karşı tutunamayarak Osmanlı mülküne katıldı.

 

1389………………………….Karatatarların önderi Mürüvvet Bey, Kırşehir’i Kadı Burhaneddin’e teslim etti.

 

1390…………………………Kadı Burhaneddin askerleri ile Kırşehir’e gelerek 1 aya yakın yoğun bir çalışma ile Kırşehir’in etrafını surlarla ördürdü. Sur’un çevresine de  içi su dolu hendekler yaptırdı.

 

1390-1391…………………   Yıldırım Beyazıt, Anadolu üzerine yürüyerek içinde Kırşehir’in de bulunduğu geniş bir bölgeyi teslim aldı.

 

1394………………………….Karamanoğlu Alaadin Bey Timur’a mektup göndererek Osmanlıya karşı işbirliği teklif etti.

 

1397………………………… Kadı Burhaneddin Akkoyunlu Karayülük Osman Bey tarafından Kayseri’de başı vurularak öldürüldü.Kırşehir yeniden Osmanlı topraklarına katıldı.

 

1401………………………… Karamanoğlu Alaaddin Bey’in teklifi Timur tarafından kabul edildi.Timur’un da desteğiyle Karamanoğlu Alaaddin, Kırşehir’i istila etti.

 

1402………………………….Kırşehir Timur tarafından istila edildi ve Karamanoğullarına hediye sunuldu.

 

1406………………………….Çelebi Mehmet, Kırşehir’in Cemele kalesi’nde Karamanoğlu Mehmet Bey’le buluşarak aralarındaki arazi meselesini ve kardeşi Çelebi Süleyman’a karşı işbirliğini görüştü.

 

1413………………………….Çelebi Mehmet, küçük kardeşi Musa’yı öldürdü ve Osmanlının 2. kurucusu oldu.

 

1466………………………….Karamanoğulları, Fatih’in İstanbul’u fethinden sonra Fatih’in emriyle ortadan kaldırıldı.

 

1480………………………….Dulkadirli’lerden  Alaüddevle Bey’e Kırşehir sancağının tımar olarak verilmesi.

 

1489………………………….Osmanlı desteğini kardeşi Alaüddevle’ye karşı arkasına alan Şah Budak, Dulkadirli tahtını ele geçirmek için kardeşi Alaüddevle’ye üzerine yürüdü, Kırşehir’de sancakbeyi olarak bulunan kardeşinin oğlu Şah ruh’u yakalatıp gözlerine mil çektirdi.

 

1514………………………….Şah İsmail, Çaldıran’da mağlup edildi.

 

1515………………………….Dulkadiroğlu Ali Bey, amcası Alaüddevle Bey’i başını kestirmek suretiyle öldür ve Yavuz Sultan Selim tarafından Dulkadirli Beyliği’nin başına getirildi.

 

1517………………………….Memlük devleti yıkıldı.

 

1519………………………….Bektaşilikte 2. Pir olarak tanınan Balum Sultan Türbesi, Dulkadiroğlu Ali Bey tarafından yaptırıldı.

 

1522………………………….Dulkadiroğlu Ali Bey, çağrıldığı ziyafet sofrasında hileyle Osmanlılar tarafından öldürüldü.

 

1527………………………….Hacıbektaş’ın torunlarından Kalender Çelebi önderliğinde başlayan isyan bastırıldı,Kalender Çelebi öldürüldü.

 

1577…………………………Türkmen aşiretlerinden bir şahıs ‘ Şah İsmail’ olduğunu ileri sürerek Güneydoğu Türkmenleri arasında toparladığı büyük bir taraftar topluluğu ile 50 bin kişilik bir kuvvetle Hacı Bektaş’a gelerek kurban kesti.

 

1607………………………….Ünlü Celali elebaşlarından Tavil Ahmet’in kardeşi Meymun’un Kırşehir yöresini talan etmesi.

 

1777………………………….Çapanoğullarının Kırşehir sancağı müteselimliğini ele geçirilmeleri .

19 Eylül 1919…………………Kuvayi milliye şeflerinden Hamitli Rıza Bey’in Hürriyet ve İtilaf Partisi’ne mensup, saray yanlısı Ankara Valisi Muhiddin Paşa’yı Keskin’le Elmadağ arasındaki Kılıçlar belinde müfrezesiyle birlikte yakalayıp, Sivas’ta bulunan Mustafa Kemal’e teslim ettirmesi.

 

24 Aralık 1919………………..Mustafa Kemal’in Ankara’ya gelirken Kırşehir’e uğraması.

 

1921…………………………..Kırşehir mutasarrufluk oldu.

 

1924…………………………..Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile Kırşehir vilayet yapıldı.Avanos, Çiçekdağ, Hacıbektaş ve Mucur ilçeleri bağlandı.

 

1926…………………………..Kurtuluş Savaşı’nın çete savaşları dönemi içinde Hamitli Rıza olarak ünlenen Kuvay-i  Milliye şeriflerinden Kırşehir Mebusu Rıza Bey (Silsüpür)’in Ankara’da idam edilmesi.

 

1931…………………………..Louis Dola porte başkanlığında Hashöyük’te kazı çalışmaları başlatıldı.

 

1936…………………………..Kırşehir Kalesi’nin eteğindeki Bedesten’in yıkımına karar verildi.Uzun Çarşı’nın yapımına başlandı.

 

1943…………………………..Hashöyük’te 2. kazı çalışmalarını Halet Canbel başlattı.

 

1944…………………………..Kaman ilçe olarak Kırşehir’e bağlandı.

 

30 Haziran 1954………………6429 Sayılı yasayla ilçe yapılan Kırşehir aynı yasayla il yapılan Nevşehir’e bağlandı.Kırşehir kaymakamlığına Hilmi Dağcıoğlu atandı.

 

12 Haziran 1957………………7001 Sayılı kanunla Kırşehir yeniden il yapıldı.

 

Kaynak:

YILMAZ Adnan, Küçük Asya’nın KIR-EHRİ.Kırşehir Belediyesi Tarih Kültür Yayınları Serisi,1. 2006

 

 

 

 

 

                                

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

error: Emeğe Saygı Lütfen.